Karbonhidratların genel anlamda zayıflama üzerine kötü bir imajı var. Her ne kadar kilo kaybının temel nedeninin kalori açığı olduğunu bilsek de, kendi deneyimlerimizi tek bir doğrultuda yanlış yorumlamak bu kötü şöhreti güçlendiriyor.
Ben gerçekten karbonhidratı kestim ve kilo verdim ya da dün kek, pizza gibi karbonhidrat ağırlıklı bir yiyecek yedim ve tartıda kilom yükseldi gibi cümleleri eminim birçoğunuz duymuşsunuzdur.
Neden böyle olabilir yakından bakalım.
Karbonhidrat içeren besinlerin doğada çok fazla olması ve tabii ki tüketimlerinin de, erişimlerinin de, günlük enerji ihtiyacımız için alınan enerji yüzdesinin de daha çok olmasıdır. Üstelik bilinenin aksine sadece ekmekte karbonhidrat yoktur. Sebzeler, meyveler, kuru baklagiller ve tahillar da karbonhidrat kaynağıdır. 1 dilim kek yemek çok kolay ve keyiflidir. Bunu hayatınızdan çıkarmanız da çok zor değildir. Her gün yediğiniz 350-400 kalorilik bir dilim keki hayatınızdan çıkarmanız, size 1 haftada ortalama yarım ile 1 kilo arasında bir kilo kaybı sonucu verir.
Doygunluk açısından protein ve yağ tüketimi yerine, daha çok karbonhidrat yemek enerji alımını arttırabilir. Bunu çok makarna yediğimiz için kilo aldım şeklinde yorumlamaktansa, sebze ve protein tüketimim az olduğu için doygunluğu sağlamak adına daha çok karbonhidrat tükettim şeklinde yorumlamak daha doğru olacaktır. Bu noktada bir besin grubunu elemektense mesela 0 makarna yerine protein kaynağı makarna ve sebze seklinde tüketerek denge sağlanabilir. Aslında karbonhidrattan gelen enerjiyi azalttığınızdan değil, diğer besinlerle dengeli şekilde, daha optimum kaloride günlük enerji ihtiyacınızı tamamladığımız için sonuca ulaşabiliriz.
Karbonhidrat, vücutta diğer birçok besin öğesi gibi su tutar. Yoksunluğunda özellikle ilk zamanlarda ciddi bir su kaybı yaşanması doğaldır. Sonrası içinse, çok sürekli bir durum değildir. Alınan fazla enerji kilo almanın asıl sebebidir. Karbonhidratların kolay tüketimi bizde böyle bir algı yaratır, fakat gerçek değildir. Uzun süre düşük karbonhidratlı beslenmenin geri dönüşü, bir gece ansızın kocaman bir yeme atağı ile gelebilir.
Birçok karbonhidrat kaynağı aynı zamanda tuzdan da zengin olabilir. Bu noktada vücudumuzun su tutması da artabilir. Sodyum-potasyum dengesini sağlamak adına yine sebze tüketimi arttırılabilir. Bir günlük tartı değişimi ister artı ister eksi olsun yorum yapmak için tek başına yeterli değildir.