Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Ferhan Savran, üreticilerin sesini Kaleninsesi Gazetesi’ne ulaştırdı. Savran, “Bu koşullar altında üretim sürdürülemez. Üreticiler artık dayanamıyor ve işlerini bırakma noktasına geliyor” dedi.
Soru: Bölgemizdeki çiğ süt fiyatları şu anda ne durumda? Üreticiler mevcut fiyatlardan memnun mu, zam beklentisi var mı?
Ferhan Savran: Zam beklentisi elbette var, ama maalesef yakın zamanda böyle bir zammın gelmesi mümkün görünmüyor. Keçi sütü fiyatları şu anda 25-27 lira bandında, koyun sütü ise 35-40 lira civarında seyrediyor. Ancak bu fiyatlar, üreticilerin artan giderlerini karşılamaktan çok uzak.
Soru: Peki üreticiler bu fiyatlardan memnun mu?
Savran: Kesinlikle memnun değiller. Yem fiyatları son bir yılda neredeyse iki katına çıktı. Kilosu 16-17 liraya kadar yükseldi. Geçen yılın süt fiyatı 25 liraydı, ancak yem fiyatlarındaki bu artış üreticiyi zorluyor. Mandıra sahipleri de bu durumdan fazlasıyla etkilendi. Piyasada hayvan alan yok, satan çok. Bu da sektörde büyük bir durgunluğa yol açıyor.
Soru: Son aylarda süt fiyatlarında herhangi bir iyileşme ya da artış oldu mu? Üreticiler için bu yeterli mi?
Savran: Maalesef olmadı. Böyle devam ederse üretim sürdürülemez. Birçok üretici işini bırakıyor. Devletin hayvan sayısını artırmak için verdiği teşvikler var, ancak sonuçlar maalesef beklenenin çok altında.
Soru: Maliyetlerin düşürülmesi gerektiği vurgulanıyor. En büyük maliyet kalemleri hangileri?
Savran: Yem en büyük maliyet kalemi ve bazı bölgelerde toplam giderin %50 ile %75 arasında değişen kısmını oluşturuyor. Ayrıca veterinerlik hizmetleri ve ilaç fiyatlarındaki artış da üreticiyi ciddi şekilde zorluyor. Eskiden 3-4 bin lira olan ilaçlar artık 7-8 bin liraya kadar çıktı.
Soru: Üreticilerin en çok hangi konularda şikayetleri var?
Savran: En büyük şikayet yem fiyatları ve eleman sıkıntısı. Çoban bulmak çok zor. Devlet ithal çobanlara çalışma izni verdi ama onların da sigortaları ve diğer maliyetleri artıyor. Bu maliyetlerin vatandaş tarafından nasıl karşılanacağı ise büyük soru işareti.
Soru: Mevcut süt fiyatlarının ve üretim koşullarının sürdürülebilirliği hakkında ne düşünüyorsunuz?
Savran: Ben sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum. Ancak bizim insanımızın başka iş yapma imkanı da yok. Bu bir yaşam biçimi haline gelmiş, ticari bir işletme değil. Maalesef bu koşullar altında üretime devam etmek zorundalar.
Soru: Önümüzdeki dönemde üreticiler üretime devam edebilecek mi?
Savran: Sadece bu işle doğrudan ilgilenmeyenler bırakır, ama tarımla iç içe olanlar mecburen devam etmek zorunda.
Soru: İlerleyen dönem için üreticilerin işi bırakma ihtimali nedir?
Savran: Böyle giderse çoğu üretici işi bırakır. İnsan bulmak zor, üreticiler mutsuz ve memnun değil. Para kazanamadığınız bir işi devam ettirmenin anlamı yok.
