Manipüle Ediliyor Olabilir Misiniz? (09.04.2021)

Manipülasyon; yetersiz, aldatıcı ve hatta taciz edici stratejiler yoluyla başkalarının algısını veya davranışlarını değiştirmeyi amaçlayan psikolojik ve sosyal bir baskı türüdür. Tabii ki sosyal baskı türü her zaman olumsuz değildir. Sahip olduğumuz kötü bir alışkanlığı bırakırken doktorumuz tarafından da manipülasyon teknikleri kullanıla bilinir. Burada bize seçenekler sunulur ve duygularımızı sömürmek, zarar vermek adına yapılmış bir eylem değildir.

Ancak zararlı manipülasyon karşı tarafa zarar verir, manipülatörün asıl amacı gizlidir, mağdurun zaafları bilinerek doğrudan ya da örtülü saldırganlık içerir. Kişi kendi zekâsını, özgür iradesini, duygularını, mantığını kullanamaz duruma gelir ve bunu fark etmesi çok uzun zaman alabilir. Belki de günlük hayatta defalarca zararlı manipülasyona uğradık, uğruyoruz ama farkında değiliz. Farkında olmak için karşımızdaki kişinin üzerimizde kullandığı tekniklere çok dikkat etmeliyiz. Çünkü bu teknikler çoğunlukla; konuyu değiştirmek, şaşırtmaca, duygu sömürüsü, karşı tarafı küçümseme, ego okşama, mahrum bırakma, tehditkâr konuşmalar, yalan söyleme, suçluluk duygusu oluşturma ve reddetmedir.

Bu teknikleri kullanan biri genellikle sizden bir şey isterken normalde davrandığı gibi davranmıyordur. İstediği şey hakkında hayır dediğinizde ya da istemediğinizi belirttiğinizde suçluluk hissedeceğinizi, utanıp sıkılacağınızı düşünüyorsanız karşınızdaki kişi sizi ‘suçluluk psikolojisi oluşturarak’ manipüle ediyor olabilir. Bana göre en dikkat etmeniz gereken konu ise; size sürekli duygu sömürüsü yapan ve devamlı kurban rolünü oynayan kişilerdir. Bu kişiler dışardan her zaman mutsuzdur, yardıma muhtaçtır ve devamlı istekleri vardır. Siz onlara yardım ettiğinizde, onları dinlediğinizde mutlu olurlar ama bu mutlulukları kesinlikle uzun sürmez. Hatta göstermiş olduğu mutluluk, sadece tek bir açığınıza bakıyor olabilir.

Gündelik hayatımızda; ister istemez herkes birbirini manipüle eder, iyi arkadaşlar da, birbirini seven eşler de, evlatlar da. Fakat bu ara sıra duruma bağlı olarak gelişir ve karşılıklı bir denge içerisindedir, taraflar kendini kullanılıyor gibi hissetmez, karşılığını alıyor ve veriyordur. Sevdiğiniz, iyi duygular beslediğiniz kişi, sizin kendisine olan duygularınızı çıkarları için kullanıyor ve bunu eğer sürekli yapıyorsa, kendinizi kullanılıyor hissediyor; hatta zaman zaman buna emin oluyor ve kullanıldığınızı ifade ettiğinizde manipüle eden kişi de sesini yükseltiyor, sizi hesapçı, kitapçı, çıkarcı olmakla suçluyor, kendini acındırıyorsa ve işin sonunda siz kendinizi suçlamaya başlayıp; “Ya, gerçekten ben ne biçim bir insanım, neleri dert ediyorum” deyip kendinizi berbat hissediyorsanız ciddi bir manipülasyon altındasınız demektir.

Bu tarz sömürülmelerden nasıl korunacağınız konusuna değinmek gerekirse de; karşınızdaki insanı iyi analiz etmek en önemli husustur. Aranızdaki ilişkiyi mutlaka gözden geçirin. ‘Bir dengesizlik var mı? Biri diğerine göre daha mı fedakâr?’ bunu düşünün. Bir taraf devamlı sizin sevginize muhtaçsa ve siz ona devamlı acıyorsanız sağlıklı olmayan bir ilişki olduğu apaçık ortadadır. Bunların dışında ilişkinizde nükseden problemlere de bakın. Belirli aralıklarla ortaya çıkan problemleri nasıl aştığınızı, sonucunda neler hissettiğinizi düşünün. Benzer hislere kapılıyorsanız ve problemleriniz çözülmüyor sadece üstü kapatılıyorsa bu sorunlar yeniden nüksedecek demektir.

Bu yüzden sorunları halı altına süpürüp tekrar tekrar gün yüzüne çıkartmak yerine manipülasyonu tamamen ortadan kaldırmak için her zaman dik durun, kendinize güvenin ve hayatınızın sizin kontrolünüzde olduğundan emin olun. Hiç kimseye muhtaç olmadığınızı kendinize sürekli hatırlatın. Sevgilerimle…