Kırık Cam Teorisi (11.05.2021)

Kırık cam teorisi; ABD’li suç psikoloğu Philip Zimbardo’nun 1969’da yaptığı bir deneyden ilham alınarak geliştirilmiştir. Bu teoriden yola çıkarak New York'un efsane Belediye Başkanı Giuliani, polis teşkilatında ciddi değişiklikler yapmış ve New York bölgesinde suç oranını %56 oranında azaltmıştır.

Bunun üzerine Başkana yöneltilen “Suçlarla mücadeleyi nasıl başardınız?” sorusuna verdiği cevap aynen şu şekildedir: "Metruk bir bina düşünün. Binanın camlarından biri bile kırılsa, o camı hemen tamir ettirmezseniz, çok kısa sürede, oradan geçen herkes bir taş atıp, binanın tüm camlarını kırar. İşte ben ilk cam kırıldığında hemen tamir ettirdim. Bir elektrik direğinin dibine ya da bir binanın köşesine, biri bir torba çöp bıraksın. O çöpü hemen oradan kaldırmazsanız, her geçen çöpünü oraya bırakır ve çok kısa bir sürede dağlar gibi çöp birikir. İşte ben ilk konan çöp torbasını oradan kaldırttım."

Yani bir sokağın suç bölgesine dönüşme süreci önce tek bir pencere camının kırılmasıyla başlıyor. Çevreden tepki gelmez ve cam hemen tamir edilmezse, oradan geçenler o bölgede düzeni sağlayan bir otorite olmadığını düşünüp, diğer camları da kırıyorlar. Ardından daha büyük suçlar geliyor; bir süre sonra o sokak, polisin giremediği bir mahalleye dönüşüyor.

Hayatımız da böyle değil mi? Kalbimizde ucundan kıyısından kırılmış camlar taşıyoruz sürekli. Ruhumuzun baş köşelerine ilk başta önemsiz gözüken, laf etmeye değmez çöpler bırakıyoruz her gün. Küçük küçük günahlar, minik minik hatalar camı kırık bina gibi diğerlerine de camları kırmaya, kapıları çerçeveyi indirmeye teşvik ediyor. Pişmanlığımızı fırsat bilip ortadan kaldıracak kadar ciddiye almadığımız çöplerimiz, sürçmelerimiz, kötülüklerimiz, ayıplarımız, kokuşmuş çöp dağlarına, kötülük yığınlarına dönüşüyor. Kırık camın oradaki varlığı, diğer camlarında kırılabileceğine dair bir haklılık üretiyor içimizde.

Cam ilk kırıldığında hafife aldıkça, ağırlaşıyor cam kırıkları… Çöp ilk atıldığında umursamadıkça, umursamazlığımız bir çöp dağını besliyor… İnsanlar da böyle işte yukarıda belirttiğim gibi bir binanın camlarının çoğu kırık olduğunda diğer camları kırmaktan çekinmiyor ve bunu suç olarak görmüyorlar. Eğer siz de insanlara kırıklarınızı gösterirseniz, acılarınıza taş atmaktan ve sizi daha fazla kırmaktan asla çekinmiyorlar.

Bu yüzden yaralarınızı kime açtığınıza dikkat edin!