İpekli dokunuş 30.10.2019

TIRNAK YEME

Çocuklar ve yetişkinler olarak hayatımızda birçok değişiklik yaşıyoruz. Bu değişikliklere ayak uydurabilmek için de farklı davranışlar geliştiriyoruz; bu davranışlarımızdan biri de "tırnak yeme"dir. Tırnak yeme, hayatın her döneminde ortaya çıkabileceği gibi okulöncesi dönemde sıkça görülmektedir. Çocuklukta ve ergenlikte yaşanılan sorunlar erişkinlik döne mine kadar çözümlenemediğinde yetişkinlerde de tırnak yeme görülebilir. Dönem dönem ortaya çıkabilen ve yaşanılan değişikliklere uyum sağlamanın bir göstergesi olan bu davranışa kaygı, stres,  merak, alışkanlık ya da taklit gibi unsurlar da neden olabilir. Burada önemli olan nokta davranışın nasıl ve ne zaman başladığını anlayabilmektir.

Çocuğunuzun kaygılandığı bir duruma karşı baş etme becerisiyle geliştirdiği bu davranışı fark ettiğinizde kendinize şu soruları sorun; bu davranış "Tuvalet eğitiminden sonra mı başladı?", "Okula başladıktan sonra mı oldu?", "Kardeşi dünyaya geldikten sonra mı ortaya çıktı?" ya da "Yeni evimize taşındıktan sonra mı başladı?". Tırnak yeme, hayatımızın bu tarz geçiş dönemlerinde olabileceği gibi taklit ile de öğrenilebilen bir davranıştır. Çocuklar anne babalarını, öğretmenlerini, kardeşlerini kısacası sevdiği kişileri taklit etmek isterler; çünkü onlar kendisi için bir rol modeldir. Onların dünyasında büyüklerini taklit etmek büyümenin bir parçasıdır. Her tırnak yeme davranışının sebebi taklit diyemeyiz elbette; ama bu davranışın oluşumunda önemli bir  etkide bulunduğunu söyleyebiliriz.

Ebeveynleri tarafından yeterli ilgiyi ve sevgiyi görmeyen, aşırı baskı altında olan, sürekli azarlanan, psikolojik ve fiziki şiddet gören, başkalarının yanında küçümsenip aşağılanan, özgüveni zedelenen, sorumlulukları yaşının ve kapasitesinin üzerinde olan çocuklar da  kaygısını azaltmak için tırnak yiyebilir. Okul dönemindeki çocuklarda okul başarısı için gördükleri baskı, sınav kaygısı, arkadaş edinememe ya da olumsuz arkadaşlık  ilişkileri de bu davranışın nedenleri arasındadır. Boşanma, sevilen birinin ölümü, kardeşler arası kıskançlıklar da tırnak yemenin tetikleyicisi olabileceği gibi; şiddet içerikli videolar, haberler; korku ve gerilim filmleri de kaygı ve endişeye sebep olacağı için tırnak yeme davranışının oluşumunda büyük bir etkilidir.

Sizin için birkaç öneri;

• Bu yazıyı okumadan önce birçok kez uyarı yaptıysanız bugün artık sizin için bir başlangıç; artık uyarılarınızı kesebilirsiniz. Çocuğunuzun tırnak yeme davranışına değil diğer olumlu özelliklerine ve davranışlarına yönelik konuşmalar yapın.
• Çocuğunuza biraz zaman verin. Bu süreçte tırnak yemenin hoş bir davranış olmadığını, tırnak yediği zaman ellerinin bakımsız göründüğünü, isterse bu alışkanlıktan vazgeçebileceğini eleştirel olmayan bir dille anlatın. 
• Tırnak yiyen çocuğunuza hemen müdahale etmeyin. Bu durum sizi ne kadar rahatsız edip endişelendirse de sakin kalıp onun dikkatini başka tarafa yönlendirin. Örneğin; ondan bir bardak su isteyebilirsiniz.
• Korkutmak, kızmak, azarlamak, cezalandırmak bu durumu çözmez; aksine daha da körükler. İlk başlarda tırnak yemiyor diye mutlu olurken, daha sonrasında bu davranışla daha sık karşılaşabilirsiniz.
• Çocuğunuzun tırnak bakımını öğrenmesi ve sevmesi için özendirici yöntemler deneyebilirsiniz. Bunun için onun hoşuna gidecek bir tırnak bakım seti almak, tırnaklarını kesip, törpülemek ve krem sürmek faydalı olacaktır.
• Çevrenizde tırnak yiyen birilerinin olup olmadığını gözlemleyin ve iletişimlerinizi kontrol altına alın. Taklit yoluyla bu davranışın öğrenilebileceğini unutmayın.
• Çocuğunuzun bilgisayar, televizyon, tablet başında uzun saatler oyun oynamasına; şiddet ve korku içerikli film ve video izlemesine izin vermeyin.
• Tırnak yeme ile ilgili hikaye kitapları edinip çocuğunuzla birlikte okuyabilirsiniz.

Tırnak yeme ilgili mucizevi öneriler beklemek yerine bu temel önerilere  uymanız sizin için en sağlıklı olanıdır. Tüm bu önerilere rağmen çocuğunuz hala tırnak yemeye devam ediyorsa bir uzman desteği alabilirsiniz.