Çanakkale’nin tarihi yaklaşık M.Ö. 3000 yıllarına kadar inmektedir ve pek çok medeniyet bu topraklarda barınarak, izler bırakmıştır. Mitolojiye göre Kral Athamas’ın çocukları Phryxus ve Helle üvey anneleri tarafından evlerinden uzaklaştırılınca, gerçek anneleri Bulut Tanrıçası Nephele tarafından gönderilen, uçabilen altın postlu bir koç üzerine bindirilirler. Prens ve prenses gökyüzünde koçun üzerinde uçarken, Prenses Helle suya düşer ve o günden sonra Boğaz, “Hellespont” adını alır.
Asya kıyısındaki Abydos ve Avrupa kıyısındaki Sestus, mitolojinin en hüzünlü aşkına sahne olmuştur. Leandros, Afrodit’in rahibelerinden Hero’ya aşık Abydos’lu yakışıklı bir gençtir. Her gece Hero’yu görmek için Abydos’tan Sestus’a yüzerek geçer. Bir gece kötü bir fırtına başlar ve Leandros asla Sestus’a ulaşamaz. Hero, onun boğulduğunu düşünerek büyük bir acı ile kendisini denize atar.
Dünya arkeoloji literatürünün önemli mekanlarından olan Truva, Neandria, Alexandria-Troas, Assos, Chryse, Dardanos ve Lampsakos, Çanakkale ili sınırları içindedir. Çanakkale’nin coğrafik konumundan dolayı taşıdığı stratejik önem, bu bölgede konumlanan devletler tarafından oldukça dikkate alınmıştır. M.Ö. 5. yüzyılda Çanakkale Pers İmparatorluğu’nun hakimiyeti altında bulunmaktaydı. Pers Kralı Xerxes Avrupa’yı fethetmeyi planlıyordu ve 100.000 kişilik askeri birliğini Boğazın en dar noktasından Trakya’ya geçirebilmek için gemilerden köprü yaptırdı. O zamandan beri, Çanakkale, Marmara Denizine ve oradan da Karadeniz’e girişte olduğu gibi Avrupa ve Asya arasındaki geçişi de kontrol edecek çok önemli coğrafik bir dar geçit olarak kalmıştır. Makedonya Kralı Büyük İskender, M.Ö. 384 yılında Anadolu’nun Ege ve Akdeniz’de hakimiyetinin gerçekleştiği seferine, Boğazı geçerek başlamıştır.
Daha sonraki dönemlerde Roma’lılar, M.Ö.2. yüzyıldan M.S.395 yılına kadar ilin yönetimini ellerinde bulundurmuş, Roma egemenliğini takiben Bizans İmparatorluğu’nun hakimiyeti yaşanmıştır.
Bizans İmparatorluğu’ndan sonraki yüzyıllarda bölgede Arap ve Haçlı istilaları olmuştur.14. yüzyılda bir Türk Oymağı olan Karasioğulları yöreye gelmiş ve Balıkesir’i başkent yapmışlardır.15. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun Padişahı Fatih Sultan Mehmet Boğazın her iki kenarına da kale inşa ederek “Çanakkale” şehrini kurmuştur.
1915 yılında Türk Ordumuzun Komutanı Mustafa Kemal Atatürk, İttifak Devletlerinin yöreden çıkmasına öncülük etmiş ve bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmuştur.