AKIL VE ZEKÂ OYUNLARININ ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİNDEKİ ÖNEMİ  (12.09.2021)

        Zekâ Oyunları; bilgi gerektirmeyen, akıl yürütme, hızlı düşünme, yaratıcılık, ipuçlarından yararlanabilme gibi becerileri kullanarak çözülebilen sorulara verilen genel bir isimdir. Zihni açan, aklı çalıştıran, öğrenmeyi kolaylaştıran, çabuk öğrenmeyi sağlayan “Zekâ Oyunları” geleceğin eğitim metodudur.

• Akıl ve Zekâ Oyunları Kaç Yaşında Başlar?

Zekâ oyunları,2- 3 yaştan itibaren basit oyunlarla başlanabilir.  Oyunları çocuklar oynadığı zaman fark edilecek ilerlemeleri görebilirsiniz.

Zekâ oyunları 3 + 99 yaş aralığında oynanabilen oyunlardır.

Zekâ oyunları çocuklarda ve büyüklerde olumlu etkiler gösterir. Zekâ oyunları,  zihni canlı tutar ve öğrenmeye açık bir duruma getirir.

• Zekâ Oyunlarının Dünyadaki ve Türkiye’deki Durumu

               Araştırmalar beyin nöroplastik yapıda ve sınırsız bir öğrenme kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. Zihinsel yetenekleri geliştirmenin en etkili yolu ise oyunla öğrenimdir. Beynin bilinçli düşünme ve karar almadan sorumlu bölgesi olan frontal lob, gelişimini 20’li yaşlara kadar tamamlar. Bu durum, bilişsel becerilerin oluşmasında 4-12 yaş döneminde elde edilen kazanımların kalıcı olmasını sağlar.

   Bu nedenle gelişmiş ülkelerin eğitim kurumları zeka oyunlarını eğitim sistemlerine “edutainment” (eğlenerek öğrenme) kavramıyla entegre ediyorlar. Çocukların özellikle matematik gibi sayısal alanlardaki becerilerini ve başarılarını artırmak için zekâ oyunlarından faydalanıyorlar.

Türkiye’de Akıl ve Zekâ Oyunları

Türkiye’de TAZOF,  TÜRK BEYİN TAKIMI, TÜRKİYE ZEKÂ VAKFI, gibi değerli kuruluşlar oyunların gelişmesinde ve yarışmaların düzenlemesinde her biri farklı etkinlikler düzenleyerek katkı sağlamaya devam etmekteler.

Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı ve kurumlar arası imzalanan protokoller doğrultusunda, işbirliği içinde çalışmalar yaparlar.  MEB ‘de zekâ oyunları seçmeli ders olarak verilmektedir.

Türkiye’de son 5 yılda Akıl ve Zekâ oyunları daha değer görmeye başlamıştır.

            Zekâ oyunlarıyla ilgilenen çocuklar analitik düşünme ve problem çözme becerileri sebebiyle ulusal sınavlarda daha yüksek puanlar elde ediyor.

 Dünyada Yaygın Akıl ve Zeka Oyunları Listesi

Akıl Oyunları ( Zeka Oyunları )

1.Kağıt kalem oyunları

–  Sudoku
– Bölgesel Sudoku
– Sihirli Piramit
– ABC Bağlamaca
– Patika
– Apartmanlar
– Çit

2.Kutu oyunları

Matematik İşlem Oyunu
–Renkli Tangram Oyunu
–Renkli Küpler Oyunu
–Reversi Oyunu
–Block Me(Koridor) Oyunu
–Kule Oyunu
–Dağ Evi Oyunu
–Yıldız Çin Daması 
–Blook Zeka Oyunu
–Redcity Ahşap Bloklar Oyunu

–Beş Nokta Oyunu
–Atla Topla Oyunu
–Hedef Beş Oyunu
–Altıgen Oyunu
–Pratik Zeka Oyunu
–Haydi Anlat Oyunu
–Abbalone(sumo)Oyunu
–Pratik Zeka 1 Oyunu

Akıl ve zeka oyunlarında seçenekler çok olduğu için çocuklarımıza uygun oyunları tercih emek çok önemlidir.

• Ebeveynler ve Zekâ Oyunları

   Her aile çocuğunun en iyi şekilde eğitim görmesini ister. Ancak bazı çalışmalar sadece okulda yapıldığında yetersiz kalabiliyor. Çocuklarının mevcut kapasitesini ortaya çıkarmak isteyen ve farklı becerilerini geliştirmek isteyen ebeveynler çocuklarıyla ilgilenirken akıl ve zekâ oyunlarından rahatlıkla faydalanabilirler

           Peki, zekâ ve akıl oyunlarıyla çocuk beyni gelişirken aileye ne gibi sorumluluklar düşmekte? Akıl ve zekâ oyunları sayesinde aileler çocuklarını daha iyi tanır ve çocuklarının farklı alanlardaki becerilerini keşfedebilir. Böylece, aileler de çocuklarını daha etkin yönlendirebilir hatta çok daha etkili bir iletişim içine girebilirler. Çocukların zekâ oyunlarıyla birlikte dikkat, odaklanma ve konsantrasyonu artarken, hem motive olurlar, hem de ebeveyn çocukla birlikte kendini geliştirebilir. Çocuğuyla kurduğu iletişim gelişir ve karşılıklı daha anlayışlı bir dönem başlar.

Zekâ ve akıl oyunlarının bir diğer önemi ise çocuğa her zaman daha etkin bir çalışma yöntemi sunmaktır. Her farklı oyunda çocuk kendisini tanır ve akranlarıyla birlikte kendisini değerlendirmeyi öğrenir. Her oyunda kendini nasıl geliştireceğini tanır ve anlar.

Akıl ve zekâ oyunlarının çocuklar üzerinde olumlu etkileri

• Zekayı aktif tutarak öğrenmeyi kolaylaştırır.
• Planlı hareket etme becerisi kazandırır.
• Öngörüyü güçlendirir.
• Yeni yetenekler edinmeyi sağlar.
• Unutkanlığa iyi gelir.
• Konsantrasyonu yükseltir.
• Çözüm üretme ve çok yönlü düşünme yeteneğini geliştirir.
• Yeteneklerin sınırını tanımayı sağlar.
• Araştırmacı yeteneğini geliştirir.
• Ezbercilikten uzaklaştırarak araştırmacı bir kişilik kazandırır.
• Başarısızlıklarda yılmamayı ve tekrar denemeyi öğretir.
• Kuralları anlamayı ve öğrenmeyi sağlar.
• Sistemli düşünme alışkanlığını kazandırır.
• Boş vakitlerin hem eğlenme hem de öğrenme ile geçmesini sağlar.
• Sosyal başarının artmasına yardımcı olur
• Aile ile kaliteli vakit geçirmeyi ortak ve planlı çalışmayı sağlar.

Kuramcıların açıklaması

Montessori’ye göre oyun ‘çocuğun işi’ olarak betimlenmiştir. Piaget’e göre ise oyun bir uyumdur. Grass oyunu çocukların yaptığı bir pratik olarak görür. Montaigne ise çocukların en gerçek uğraşları olarak tanımlar.

2021 – 2022 öğretim yılında çocuklarımıza katkı sağlayacak güzel oyunlarla, eğlenceli öğrenmeler dilerim.

                                  Çocuklar oyunla büyümelidir.

Kaynaklar:

 http://www.akiloyunlari.com/

https://3makademi.com/dunyada-en-yaygin-olan-zeka-akil-oyunlari-nelerdir/

https://www.maviilmek.com.tr/cocuklarda-akil-ve-zeka-oyunlarinin-onemi/

https://dogafenanaokulu.k12.tr/cocuklar-icin-oyun-ne-anlama-gelir-ve-neden-onemlidir.html