Kültür (17.09.2021)

Kültürel miras ya da kültür mirası kavramları ile daha önce karşılaşmış mıydınız?

Umuyoruz ki, hayatın bir alanında denk gelmişsinizdir.

Kültürel miras denildiğinde daha çok bir kimlik kazanma abası cerayan etse de kültürel miras birazda dünyanın kendisidir. Dünyaya ve evrene nazaran daha küçük gruplar halinde düşünecek olursak belirli bir toprak parasındaki toplumların kültürel mirası da daha geçişlidir.

Öncelikle tanıma bir göz atalım. Daha önceki kuşaklar tarafından oluşturulmuş ve evrensel değerlere sahip olduğuna inanılan eserlere verilen genel bir isim ‘kültürel miras’tır. Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi, kültür mirasını üç sınıfta gruplandırır;

Anıtlar: Bu gruba mimari yapılar, heykeller, resimler, arkeolojik eserler, kitabeler, mağaralar ve eleman birleşimleri girmektedir. Bu grupta yer alan eserler tarihi veya sanatsal veya bilimsel olarak evrensel değerlere sahiptirler.

Yapı toplulukları: Bu gruba giren yapı toplulukları bulundukları konum nedeniyle tarihi veya sanatsal veya bilimsel olarak evrensel değerlere sahiptirler.

Sitler: Bu gruba giren sit alanları ya insan ürünüdür ya da doğal bir şekilde oluşmuştur. Ya da bu ikisinin kombinasyonudur. Bu gruba giren sit alanları ya estetik, ya etnolojik ya da antropolojik bakımdan evrensel değerlere sahiptirler.

Kültür toplumun özüdür. Geçmişinden geleceğine giden yolun analizi, bağların, çatışmaların, zıtlıkların, savaşların sonucunda; coğrafi etmenlerle, tarımla, iklimle şekillenir.

***

Kültür Rotası terimi de günümüzde yavaş yavaş duymaya başladığımız bir kelime olarak karşımıza çıkıyor. Geçmişte askeri, dini, ticari ve sosyal amaçlarla kullanılan ulaşım güzergâhları ile bugün daha çok turistik amaçlarla geliştirilen güzergâhlar, kültürel ve doğal mirasın korunması ve tanıtımı konusunda giderek işlevsel hale geliyor. Geçmişte yürünen yollar bugün geçirdiği başkalaşımla günümüzün en değerli yolları haline geliyor.

Hangi amaçla kullanılmış olursa olsun… Günümüzde insanlığın ortak mirasına hizmet etmek için geçirdiği başkalaşımla ‘kültür rotası’ halini alıyor.

Tarihin belirli bir döneminde gerçekten kullanılmış ve üzerinde kültürel ve/veya doğal miras öğelerini taşıyan ve önemini bu miras sayesinde kazanan bir rotadır aslında.Geçmişe verilen değer; günümüzde koruma, kırsal kalkınma ve turizmin geliştirilmesi gibi amaçlarla geliştirilir. Yerel, bölgesel veya ulusal ölçekli bir ulaşım ağına dönüşebilen bu rota sayesinde bugün, pusulanın yönü geçmişi ve geleceği gösterebilmektedir.

İnsanlığın ortak miraslarından Türkiye’de bulunan rotalardan bazıları;

Hz. İbrahim Yolu, Şanlıurfa.

Likya Yolu, Muğla – Antalya.

Evliya Çelebi Yolu.Küre Dağları Yolu, Kastamonu.

Idyma Yolu, Muğla.

Ararat Yolu, Ağrı

Yenice Ormanları Yolu, Karabük.

St. Paul Yolu, Antalya.

Ve Aeneas Kültür Rotası…