DİONYSOS’UN TİYATROSU (02.12.2021)

Üzümün bekçisi, tanelerin koruyucusu Dionysos… Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eden Dionysos...

Medeniyetin ve medeniyetlerin, barışın ve barış isteyenlerin destekçisi…

Barış aşığı Dionysos.

Tanrıların tanrısı tanrıçaların tanrısı Zeus ile ölümlü kadın Semele'nin oğlu Dionysos.

12 Olymposlu’dan biri olarak doğmamış ama 12 olymposlu kadar Olymposlu olan Dionysos.

Zeus kalbini bir kez daha açar!

Semele’yeaşık olur.

Evli olan Zeus’un karısı Hera onu her zamanki gibi kıskanır. Hera yaşlı bir kadın kılığında Semele’ye Zeus’un ona güçlerini göstermesini söylemesini söyler.

Hera, kıskanç ve zalimdir.

Zeus bütün parlaklığıyla gücünü gösterdiğinde fani beden dayanamaz. Yanar. Karnındaki 7 aylık bebeği düşürür.

Zeus bu sırada mucizevi olarak o anda oracıkta olan sık yapraklı bir sarmaşığın yanmaktan koruduğu Dionysos'u kurtarır.

Dionysos’u baldırında saklar.

Tanrı Dionysos, Zeus’un baldırından doğar.

Kıskanç Hera, Semele’Nin çocuğunu da kıskanır ve Kuretalar'a rüşvet vererek çocuğa eğlenmesi için oyuncaklar verir, ustaca yapılmış bir ayna çocuğu bir çalılığın içine çeker.

Hera'nın emri üzerine Titanlar, Dionysos'u kaçırıp küçük parçalara böler ve bir kazanda pişirirler. Ancak çocuğun büyükannesi Rhea, kadim Rhea torununa acır.

Hera’nın zulmünden onu kurtarmak ister ve Athena'nın yardımıyla onu kurtarır da… Tüm parçalar, bedeninin tüm parçaları birleştirilir.

Dionysos’un ismi böylece konulur. Dionysos iki kere doğan anlamını taşır.

Öfkeli ve kıskanç ve zalim Hera'dan çocuk saklanır. Önceleri kız gibi giydirilir, sonra Semele'nin kızı kardeşi İno ve eşi Athamas'a yollanır. Bunu fark eden kıskanç Hera ise İno'yu delirtir ve İno da oğlunu bir kaynar su kazanına atıp öldürür, kocasını da bir geyik sanarak vurur.

Zeus ise Dionysos'u kıskanç ve zalim Hera'nın elinden zar zor kurtarır.

Çareyi onu bir keçiye dönüştürerek bulur. Nysa dağındaki nemflerin arasına yollar.

İki kere doğan Dionysos, Nysa Dağı'nda şarabı keşfeder. Sonra, nemflerden ve satirlerden oluşan alayı ile dünyayı dolaşmaya başlar. Zalimlikle kinle ve nefretle geçen ömrünün, yaşamının ilk anlarına inat, gezer.

Şarap Tanrısı, barış tanrısı iki kere doğan Dionysos, Mısır'a gittiğinde delilikten hala kurtulamadığı söylenir. Barış istemek biraz da delilik değil midir? Frigya'ya vardığında Rhea tarafından iyileştirilir ve delirdiği dönem boyunca işlediği suçların günahından arındırılır.

Buradan sonra Trakya'ya geçer. Kral Lykorgas ile savaşır. Kral, üzüm ve şarap düşmanıdır. Dionysos'un bütün alayını tutukladığında iki kere doğan Dionysos,  deniz dibinde Thetis'in yanına zar zor sığınır.

Ama delilik bakidir. İki kere doğan Dionysos’un deliliği… Kutsal öç gecikmez ve Kral Lykorgas delirir.

Asma ağacı sanarak oğluna saldırır ve onun bacaklarını yok ettikten sonra kendisine ancak gelir…

Şarap Tanrısı Dionysos Adalar'a geçer. Bu yolculukla ilgili şu efsane anlatılır: Dionysos, kayalık bir adanın sahilindeyken korsanlarca yakalanır ve bir köle olarak satılmak üzere Mısır ya da Kıbrıs'a götürülmek istenir. Ama Dionysos'u her bağlayışlarında, üstündeki iplerin kendiliğinden düşmesi dümencinin dikkatini çeker; bu gencin bir Tanrı olabileceğini düşünerek onu salıvermeleri için arkadaşlarını uyarır. Ne var ki dümenciyi kimse dikkate almaz. Bu sırada bütün gemi şarap terler, yelken ve direkleri asma dalları, üzüm salkımları kaplamaya başlar. Tutsak genç ise kaptanın üstüne atlayarak kükreyen bir aslana dönüşür. Bunu gören korsanlar korkudan denize atlarlar ve atlamalarıyla yunus balığına dönüşürler. Bu felaketten sadece dümenci kurtulur. Naksos adasına gittiği zaman ise Theseus’un bırakıp gittiği Ariadne’yi bulur. Apollodoros, Dionysos’un, Minos’un kızı güzel Ariadne’yiLemnos adasına götürdüğünü, ondan üç veya dört çocuğu olduğunu söyler. Ariadne, sonunda, Zeus’tan ölümsüzlük armağanını elde eder ve Şarap tanrısının sürekli eşi haline gelir.