Yaz aylarının gelmesiyle birlikte Çanakkale yine yoğun bir hafta sonunu geride bıraktı. Özellikle Bozcaada, Gökçeada, Assos ve Truva gibi turistik destinasyonlara yönelen yerli turistlerin oluşturduğu araç trafiği, şehirdeki elektrikli araç şarj istasyonu altyapısının da durumunu gözler önüne serdi.
Çanakkale’de şarj istasyonları yeterli değil mi?
Yaz sezonunun yoğun temposuna giren Çanakkale, hafta sonunda adeta araç trafiğine teslim oldu. Yerli ve yabancı turistlerin akın ettiği kentte, özellikle çevre dostu ulaşım tercihi olan elektrikli araç kullanıcıları ciddi sorunlarla karşılaştı.
Sayıları giderek artan elektrikli araçlar, yetersiz şarj altyapısıyla karşı karşıya kalınca, şehir genelinde şarj istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu. Sosyal medyada paylaşılan görüntülerde, sürücülerin saatlerce şarj için beklemek zorunda kaldığı görülürken, bazı istasyonlarda cihaz yetersizliği nedeniyle araçlar rotasını değiştirdi.
Çanakkale genelinde farklı markalara ait 40 yakın şarj istasyonu olduğu belirtilse de, aktif olarak kullanılan 22 adet var. Bu istasyonların da turistik bölgelerde azlığı, dikkat çekiyor.
Elektrikli araçlar turizm yoğunluğuna takıldı
Kent merkezinde ve ana ulaşım akslarında birkaç noktada kurulu olan AC ve DC tipi şarj üniteleri, özellikle hafta sonları yaşanan bu yoğunluğu kaldırmakta zorlanıyor.
Güzergâh var, şarj yok, kırsalda durum vahim
Lapseki, Biga, Ezine, Ayvacık, Bozcaada, Gökçeada gibi kıyı ve turistik ilçelerde ise ya hiç istasyon sayısı çok az, bir veya iki noktada sınırlı sayıda şarj ünitesi yer alıyor. Bozcaada ve Gökçeada gibi adalarda güvenli şarj istasyonların az sayıda olması, tatil planlayan elektrikli araç kullanıcıları için sıkıntı yaratıyor.
TOGG piyasaya çıktı, Trugo marka hızlı şarj istasyonları çoğaldı
Türkiye genelinde elektrikli araç sayısındaki artışla birlikte şarj istasyonlarının yaygınlaştırılması yönünde kamu ve özel sektör çeşitli adımlar atıyor. Bu kapsamda Çanakkale’de de olumlu gelişmeler yaşandı. TOGG’un piyasaya çıkmasıyla birlikte, Trugo markalı ilk hızlı şarj istasyonu, Çanakkale Ticaret ve Sanayi Odası’nın girişimiyle ÇTSO Kongre ve Fuar Merkezi’nin otoparkına kuruldu. Ancak bu gelişme tek başına yeterli olmadı.
Yaz aylarında günlük gelen araç sayısının katlandığı Çanakkale’de, özellikle kırsal güzergâhlar ve sahil şeritlerinde hızlı şarj noktalarının eksikliği sürücüleri zor durumda bırakıyor.
Neden elektrikli araç kullanıcı sayısı arttı
Elektrikli araç kullanıcıları için şarj maliyetleri, kullanılan şarj türüne göre değişiklik gösteriyor. Ancak benzine göre maliyeti daha az olduğu kesin. Bu nedenle uzun vadeli yatırımda, çevre dostu ve daha az enerji maliyeti olan bu araçlar artık daha çok tercih ediliyor.
Ne kadara şarj oluyor?
Evlerde ya da mesken aboneliklerinde 1 kilovat saat (kWh) elektrik fiyatı 1,48 TL ile 2,60 TL arasında değişirken, dışarıdaki halka açık hızlı şarj istasyonlarında bu rakam 8 ila 13 TL’ye kadar çıkabiliyor. Ortalama bir elektrikli araç 60 kWh’lik enerjiyle yaklaşık 400 kilometre menzil sağlayabiliyor. Bu da şehir dışı seyahatlerde yalnızca bir dolum için 500 ila 600 TL arası bir maliyet anlamına geliyor. Özellikle Balıkesir (150 km), İzmir (330 km), İstanbul (320 km), Bursa (270 km) gibi büyük şehirlere yapılan yolculuklarda, büyük oranda enerji tasarrufu sağlanırken, ası sorun şarj istasyonlarına oluşan uzun kuyruklar oluyor.
Evden şarj edenler dikkat! Yangına davetiye
Site ve apartmanlarda yaşayan bazı sürücüler, evlerinden araçlarına kablo sarkıtarak şarj yapmaya çalışıyor. Bu durum hem yangın tehlikesi yaratıyor hem de ortak alanların işgali nedeniyle apartman sakinleri arasında huzursuzluğa yol açıyor. Bu sorunu çözmek adına Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı geçtiğimiz yıl yaptığı bir düzenlemeyle, site otoparklarında şarj istasyonu kurulmasını kolaylaştıran yasal bir çerçeve sundu. Artık kat maliklerinin sayı ve arsa payı çoğunluğuyla bu karar alınabiliyor; ayrıca yönetim planında düzenleme varsa genel kurul bile yapılmadan şarj istasyonu kurulabiliyor. AC (yavaş) şarj istasyonu: 20.000 TL – 30.000 TL, DC (hızlı) şarj istasyonu: 50.000 TL – 80.000 TL kurulum maliyetleri var.
Sayılar artacak
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ise 2025 yılı içinde Türkiye genelinde şarj altyapısını geliştirmeyi hedefliyor. Hedef, yıl sonuna kadar ülkedeki hızlı şarj istasyonu sayısını 5 bin 500'e çıkarmak. Özellikle turistik bölgeler, geçiş güzergâhları ve kırsal alanlar öncelikli yatırım alanları arasında. Bakanlık, yatırım teşvik belgeleri, faiz destekleri, proje bazlı teşvikler ve Teknoloji ve İnovasyon Fonu aracılığıyla özel sektörü bu alana yönlendirmeye çalışıyor.
Turizmin de önü tıkanıyor!
Çanakkale hem üniversite kenti hem de birinci sınıf turizm destinasyonu olması nedeni ile elektrikli araçlar için stratejik bir merkez olabilir. Bu rota üzerinde daha çok istasyon demek, daha çok dinlenme tesisi, AVM, insanların birlikte vakit geçireceği daha çok kamusal alan demek. Ancak kıyılarda ve turistik bölgelerde yeterli şarj istasyonu olmadan bu potansiyelin önü tıkanıyor.
Eğer Çanakkale bu dönüşüme ayak uydurmakta geç kalmazsa hem sürdürülebilir turizmde hem de çevreci ulaşım modellerinde Türkiye’ye örnek bir şehir olma şansını yakalayabilir. Şehirde yeşil ulaşımın yaygınlaşması için acil olarak hem kıyı ilçelere hem de turizm merkezlerine yayılmış yeni şarj noktalarına ihtiyaç var.