AMATÖRDEN PROFESYONELE PROFESYONELDEN AMATÖRE

Kaleninsesi Gazetesi olarak siz okurlarımıza Amatör kulüplerin profesyonel liglere, profesyonel kulüplerin ise Amatör liglere yolculuklarını aktaracağız.

Türkiye'de ulusal bazda profesyonel l futbol ligi 16 takımın katılımıyla 1959 yılında başlamıştır. Sadece İstanbul, Ankara ve İzmir illerinin takımların  temsil edildiği bu ligin ilk sezonunda küme düşme uygulanmamıştır.

1959 yılında kurulan bu ligden 1962-1963 sezonuna kadar düşen t akımlar ilinin yerel ligine direkt düşmüş. Bu lige çıkan takımlarda yerel liglerden direkt çıkmıştır.

1963-1964 sezonunda Ulusal Profesyonel 2.Ligin oluşturulması ile birlikte amatör takımların yerel ligden çıktığı en üst lig, 2.Lig olmuştur. Amatör takımların çıktığı en üst lig olan 2.Lig bu köprü görevini 1966-1967 sezonuna kadar dört sezon sürdürmüştür.

1967-1968 sezonundan itibaren Ulusal Profesyonel 3.Ligin oluşturulması ile amatörlerin çıktığı en üst Profesyonel lig, 3.Lig olmuştur. 3.Lig 13 sezon devam etmiş olup 1980-1981 sezonunda 2.Lig ile birleştirilerek kaldırılmıştır. 1983-1984 sezonuna kadar geçen dört sezonda amatörden çıkışlar ve amatöre düşüşler profesyonel 2.Ligden olmuştur.

1984-1985 sezonunda 3.Lig yeniden oluşturulmuştur. 1983-1984 sezonunda 2.Lig'den düşen ve 3.Lige yeni alınan takımlardan yeniden bir profesyonel 3.Lig oluşturulmuştur.

1983-1984 sezonunda 67 olan tüm liglerdeki t oplam profesyonel kulüp sayısı 1984 -1985 sezonunda profesyonel yapılan yeni kulüplerin tescil edilmesiyle 200 olmuştur. Bu sezondan itibaren profesyonelden amatöre düşüş ve amatörden profesyonelliğe çıkış en alt profesyonel lig olan 3.Ligden olmuştur.

Profesyonel kulüp sayısı 1986-1987 sezonunda 238 olarak futbol tarihimizde en üst sayıya ulaşmıştır.

2.Lig 2001-2002 sezonundan itibaren 2.Lig A ve 2.Lig B kategorileri olarak ikiye ayrılmıştır. Bu oluşum 2007-2008 sezonuna kadar bu isimlendirme ile devam etmiş olup 2008-2009 sezonundan itibaren 1.Ligin adı Süper Lig, 2.Lig A kategorisinin adı 1.Lig, 2.Lig B kategorisinin adı 2.Lig ve en alt profesyonel lig olan 3.Lig'de aynı isimle günümüze kadar devam etmiştir .

Amatör liglerden, profesyonel liglere çıkış profesyonel ligin kurulduğu 1959 yılından beri değişiklikler göstererek devam ediyor. 16 takımlı bir ligle başlayan profesyonel fut bol ligi, 2020

2021sezonunda dört ayrı ligde (Süper Lig, 1.Lig, 2 Lig ve 3.Lig) 125 takımla devam ediyor .

 Profesyonel liglerde en ist ikr arlı dönem 2013-2014 sezonundan itibaren yakalanmıştır. Bu sezon dan itibar en günümüze kadar profesyonel t akım sayısı126-129 arasında olmuştur. 2018- 2019 sezonunda Süper Lig 18 t akımlı, 1.Lig 18 takımlı, 2.Lig 18 t akımlı iki grup olarak toplam 36 takımlı ve 3.Lig 18 takımlı iki grup ve 17 takımlı 1 grup olarak toplam 53 takımlıdır.

2019-2020 sezonunda dünyada ve ülkemizde yaşan an Covid-19 salgı nedeniyle amatör ve profesyonel ligler yarım kalmıştı r.3 aylık bir aradan sonra Süper Lig ve 1.Lig tamamlanmış, 2.ve 3.Ligler de sadece play-off'lar oynanmıştır . Profesyonel Liglerin tamamında ligden düşme uygulaması yapılmamıştır.

BAL ' dan TFF 3.Lig'e 9 t akımın çıkması gerekirken toplam 20 takım 3.Lig'e çıkartılmıştır. Bu düzenlemelerden sonra Süp er Lig 21 Takımlı ,TFF 1. Lig 18 Takımlı ,TFF 2.Lig 19 ve 20 takımlı iki grup, TFF 3.Lig ise 16 t akımlı bir, 17 takımlı üç grup olmak üzere toplam dört gruptan oluşmuştur. 2020-2021 sezonunda tüm profesyonel liglerde toplam 145 t akım mücadele etmektedir.

1959'dan 2019 - 2020 sezonuna kadar profesyonel liglerde toplam 488 kulüp yer almıştır. İstanbul 64, Ankar a 37, İzmir 25, Bursa 17 ve Antalya 15 kulüp ile en fazla profesyonel t akımı olan ill er olmuştur. Bartın, Iğdır, Yalova, Karabük ve Kili s illeri profesyonel liglerde 1' er kulüple temsil edilmişlerdir. 81 ilimiz içinde profesyonel liglerde hiç temsil edilmeyen tek ilimiz ise Ardahan' dır.

1984-1985 Sezonundan itibaren profesyonel kulüplerin amatör fut bol takımlarının profesyonel liglerde yer almalarına izin verildi. 1984-1985 sezonunda Galatasaray'ın ikinci bir t akım la profesyonel ligde temsil edilmesiyle başlayan bu uygulama 1986-1987 sezonunda Bursaspor, Karşıyaka ve Trabzonspor kulüplerinin amatör takımlarının, Türkiye Amatör Futbol Şampi yonasında başarılı olup profesyonel liglerde yer almalarıyla devam etti. Bu uygulamaya 1989-1990 sezonu sonunda son verilerek bu takımların profesyonel faaliyetleri durduruldu.

5 Kez Profesyonel liglerde yer alıp 5 kez amatör liglere düşen ve halen Bölgesel Amatör Ligde yer alan eski ismi Adaletspor olan, sonraki yıllarda ismini değiştirerek Alibeyköyspor yapan kulüp, amatörden profesyonel lige çıkmayı 5 kez gerçekleşti miştir.

Profesyonel liglerde ayrı ayrı sezonlarda 4 kez yer alıp, 4 kez de amatör liglere düşen kulüplerimiz bulunmaktadır. Bu kulüplerimiz aynı tüzel kişilikleriyle pro fesyonel ligden düşseler bile yine profesyonel lige çıkmayı 4 kez başarmışlardır.

4 kez profesyonel liglerde yer alıp, 4 kez amatör liglere düşen ve halen amatör liglerde yer alan kulüpler;

1-)Feriköyspor (İstanbul)

2-)Davutpaşaspor (İstanbul)

3-)Süleymaniyespor ( Yeni ismi Küçükçekmecespor)

4-)Amasyaspor

5-)Eskişehir Demirspor

6-)Konya Ereğlispor

7-)lğdırspor

4 kez profesyonel liglerde yer alıp, 3 kez amatör liglere düşen ve halen profesyonel liglerde yer alan kulüpler;

1-)Ümraniyespor ( TFF 1. Lig takımı)

2-)Hacettepe ( Keçiörengücü ismiyle TFF 1. Lig takımı )

3-) Kırklarelispor (TFF 2. Lig takımı )

4- )Muğlaspor (TFF 3.  Lig takımı )

5- (Ceyhanspor (TFF 3. Lig takımı )

1959-1960 sezonundan 1962-1963 sezonuna kadar 4 sezon amatör liglerden profesyonel lige çıkış sadece 1.Lige olmuştur. 1963-1964 sezonundan 1966-1967 sezonuna kadar ve 1979-1980 sezonundan 1983-1984 sezonuna kadar toplam 9 sezon amatör liglerden profesyonel lige çıkış 2.Lige olmuştur. 1966-1967 sezonundan 1978-1979 sezonuna kadar ve 1984-1985 sezonundan 2018 - 2019 sezonuna kadar amatör liglerden çıkış 3.Lige olmuştur. En alt profesyonel lige amatör liglerden çıkışlarda değişik usullerde olmuştur. Bu çıkışlar terfi maçları ile olduğu gibi, fut bolun yaygınlaştırılması amacıyla il ve ilçe takımlarının, devlet eliyle terfi maçları oynanmadan direkt profesyonel liglere alındığı dönemler de yaşanmıştır. (1964-1975 arası sezonları) Aynı şekilde amatör terfi maçlarına hiç katılmadan veya Deplasmanlı Amatör Lige katılmamış veya profesyonel ligden küme düşmüş takımların 3.Lige direkt alındığı dönemlerde yaşanmıştır. (1984-1992 yılları). 3.Lige terfi maçları, illere verilen kontenjan doğrultusunda, belirl enen t akım sayısının gruplar a ayrılıp 1.Kademe ve 2.Kadem e grup müsabakalarının tamamlanmasıyla yapıldığı gibi, eleme usulü oynanan müsabakalar ile de yapılmıştır. (1993-1994'ten 2009-2010 sezonuna kadar)

3.Lige yükselmede 1990-1991/ 1993-1994 arası dört sezon ülkemizde ilk kez Deplasmanlı Amatör Lig düzenlenmiş ve bu sezonlarda 3.Lige terfiler bu ligden yapılmıştır. Deplasmanlı Amatör Lig uygu lamasından dördüncü sezonun sonunda vazgeçilerek 2009-2010 sezonuna kadar tekrar amatör terfi müsabakalarına dönülmüştür.

En son sistem Bölgesel Amatör Lig (BAL) adıyla 2010-2011 sezonunda oluşturulmuştur. Bu lig sayesinde 81 il, illerindeki takım sayısına orantılı olarak BAL'da temsil edilmektedir. Grup birincisinin direkt 3.Lige çıktığı veya grup birincilerinin play-off oynayarak 3.Lige çıktığı, son iki t akımın düştüğü bu ligde, il içi düşme sistemi uygulaması ve sezon sonu illerin yerel liginde dereceye giren takımlarla BAL takımlarının baraj müsabakası oynayarak bir sonraki sezonunda ili BAL' da temsil edecek takımların belirlenmesi bu ligin alt yapısını sağlam oluşturmuştur. 2010-2011 sezonundan 2020-2021 sezonuna kadar BAL uygulaması başarıyla sürdürülmüştür. Bu 10 sezonda toplam 108 takım BAL'dan profesyonel 3.lige çıkma başarısını göstermiştir.

1959 yılından 2019-2020 sezonuna kadar amatör ligten , profesyonel lige çıkış usulü, çıkan takım sayısı ve profesyonel ligten amatöre düşen takım sayısı

Sayfa 13